Geen geld voor monument

30/04/2024

Tijdens de jaarlijkse Dodenherdenking op 4 mei gaat de herdenkingstocht vanaf de Kaasmarkt naar het monument aan de Jaagweg, waar bloemen en kransen worden gelegd voor de drie op 15 december 1944 doodgeschoten verzetsstrijders. Daarna gaat de tocht terug naar de Kaasmarkt, waar bij de plaquette aan het oude stadhuis de vijftien in de Tweede Wereldoorlog omgekomen verzetsstrijders worden herdacht. De plaquette wordt vier jaar na de bevrijding geplaatst en dat heeft nogal wat voeten in de aarde.

De bevrijding is een grote opluchting voor de Purmerenders. Overal wordt feest gevierd en er worden Vrijheidsbomen geplant. Als de feestvreugde is getemperd probeert iedereen weer een normaal leven te lijden. Er is eten en elektriciteit en mensen mogen ‘s avonds weer over straat, maar vooral de angst, die iedereen vijf jaar in z’n greep heeft gehouden, is verdwenen.

Rollebollen
Al snel komt de roep om een gedenkteken ter nagedachtenis aan de omgekomen verzetsstrijders in Purmerend. Op de Kaasmarkt wordt tegen de kerk een tijdelijk gedenkteken geplaatst en aan de Nieuwstraat wordt een houten gedenkteken opgericht. Verschillende comités bemoeien zich met een blijvend monument, maar al snel rollebollen de Purmerendse architecten over elkaar heen in de plaatselijke krant met ontwerpen en beschuldigingen. Een marmeren gevaarte midden op de Kaasmarkt haalt het niet en het ontwerp van een gebeeldhouwde stier, doorspietst met pijlen dat tentoongesteld staat in de in de etalage van apotheker De Vries krijgt ook van alle kanten commentaar.

Hand op de knip
Uiteindelijk is er een plan voor een monument bij het Tramplein. In 1946 schenkt De Volksbond tegen Drankmisbruik de eerste vijftig gulden en krijgen alle Purmerenders een vouwblad in de bus, waarin penningmeester Hartog oproept om geld te storten. Atletiekvereniging Nuttig En Aangenaam – Volharding (AV NEA-Volharding) voert het  bewegingsspel Vrijheid op, waarvan de opbrengst ten goede komt aan een gedenkzuil voor ‘gesneuvelde turnmakkers’ en een monument voor Purmerender oorlogsslachtoffers. Het boek Laarzen in Marktstad wordt uitgebracht en winkeliers proberen met aanbiedingen geld bijeen te brengen. De rest moet worden opgehoest door de inwoners. Het blijft echter stil, Purmerenders houden de hand op de knip en drie jaar later grijpt de gemeente in en laat een plaquette plaatsen aan de gevel van het stadhuis.

Eensgezindheid
4 mei 1949, na de Stille tocht, twee minuten stilte en het spelen van het volkslied (waarbij niet mag worden meegezongen) onthult burgemeester Kooiman in bijzijn van de gehele gemeenteraad de plaquette. ‘Het gemeentebestuur hoopt dat het gedenkteken zal leiden tot eensgezindheid en het verrichten van opbouwend werk in de toekomst. Samenwerking hebben we nodig’, aldus de burgemeester. Een jaar later wordt onder de plaquette een koperen bak aangebracht, waarin mensen bloemen kunnen plaatsen.

 

 

 

 

 

 

 

Wilt u op de hoogte blijven van al het nieuws in Weidevenne, Kop West, Centrum en Beemster, schrijf u dan in voor de nieuwsbrief.