12/01/2022
Jan Kramer, voorheen hovenier bij de gemeente, weet van vrijwel elke boom in Purmerend de geschiedenis. Voor zijn werk kwam Jan overal in de wijken en zo zag hij ook Weidevenne geboren worden en groeien. Weidevenne is in 2021 nog de nieuwste wijk van Purmerend (wijk 7), maar per 1 januari 2022 ingehaald door Beemster (wijk 8). Een leuke reden om eens terug te kijken in de geschiedenis. Jan neemt ons in een aantal artikelen mee door 25 jaar Weidevenne.
Als eerste is het natuurlijk goed om eens te kijken hoe het was voor de ontwikkeling van Weidevenne, een rustig veenweidegebied met veel sloten aan de rand van Purmerend. Voor uitbreiding van de stad moest er soms grond van andere gemeenten bijkomen. De Gors was eerder van Ilpendam en Weidevenne was deels van Purmerland.
Purmerend moest groeien vanwege het aantal inwoners, daarom werden aan de overkant van het kanaal voorbereidingen getroffen voor een grote nieuwe wijk. Het land tussen Purmerland en Purmerend heeft een lange geschiedenis, met de Melkweg als oude verbinding naar Purmerland, Den Ilp en Landsmeer. Net als de Melkweg was ook de Neckerstraat een verbinding naar de Zaanstreek. Er was er een brugverbinding over de Jaagvaart in de zeventiende eeuw die uitkwam bij de Gouw. Toen in 1824 het Noordhollands Kanaal gereed kwam, kreeg Purmerend een vlotbrug zoals nog steeds bij St. Maarten en Burgerbrug te vinden zijn. Deze heeft maar een paar jaar stand gehouden, het oponthoud voor weg- en scheepvaartverkeer was veel te groot. De vlotbrug werd vervangen door een pont die meer dan honderd jaar gefunctioneerd heeft. Deze belangrijke verbinding was aanleiding voor archeologisch onderzoek voordat het land onder het zand zou komen in verband met nieuwbouw.
De polder nog zonder A7. Foto Dienst Publieke Werken Amsterdam 1969
Veenweidegebied
Veenland is typisch iets wat je in heel Waterland terug vindt. Land dat continue in beweging is in weer en wind, maar vooral door de zee. Deze geeft, maar neemt nog meer land. In duizend jaar geschiedenis wordt het echter steeds veiliger. Er is weer land teruggewonnen rondom Purmerend, zoals de Beemster, Purmer en Wormer. Het veenland ligt ruim vier meter hoger dan de bekende kleipolders. Op ongeveer dezelfde diepte onder het veen ligt ook een kleilaag. De invloed van eb en vloed en weer en wind zorgde er destijds voor dat veel veen werd weggeslagen en er grote binnenmeren ontstonden.
Opgeslokt
De droogmaking in de zeventiende eeuw van veel meren is in Noord-Holland is van grote invloed voor Purmerend geweest. De bedijking van de Zuiderzee, maakte het gebied beter beheersbaar. Alleen bij extreme invloeden is het toch nog wel eens fout gegaan. De jaren 1825 en 1916 herinneren nog aan watersnoodtoestanden. Land wat voor nieuwbouw gebruikt zou worden werd ongeveer een meter opgehoogd met zand. Dat weegt heel zwaar en het veen klinkt weer in. Iedereen weet wel dat je na een aantal jaar weer moet ophogen omdat de grond inklinkt. Voor Purmerend hoort dat er bij.
Beginnende ontwikkeling Weidevenne
Kunstwerk
De Melkweg is grotendeels behouden, zij het dat het nu een fietspad en geen rijweg meer is. Bijna alle woningen en boerderijen zijn verdwenen, op een aantal na voorbij het treinstation. Ook langs de Kanaaldijk zijn alle aannemers en woningen opgeslokt voor nieuwe woontorens en eengezinswoningen. Bedrijven die 75% van de nieuwbouw aan beton leverden, moesten er ook aan geloven. De blauwe B(eton C(entrale) P(urmerend) was bijna tot monument gebombardeerd. Het kunstwerk langs het kanaal moet nog aan dit bedrijf herinneren.
Purmersteijn
De gouden dagen van Voetbalvereniging Purmersteijn werden op het terrein over de sluis gespeeld en dat is nu een parkeerplek voor auto’s. ‘Wordt lid van Bruin-Wit’ was de slogan die met grote letters op het dak van de kleedkamers was geschreven. Langzaam maar zeker gaat het oude land over in nieuw land voor woningen. En dan de Hazepolder, een wijk met een eigen wil en veel saamhorigheid. Samen met de Neckerstraat, wat ook weer een straat is met een lange geschiedenis. Onder andere een bekend restaurant en een plateel- en later wasfabriek. Tot slot het Beusebos langs de A7 dat de gemoederen van de Purmerendse bevolking bezighoudt.
Wordt vervolgd
Kunstwerk Heartbeat
Op een zomeravond kon je de koeien in het land zien lopen in de dauw.
Als je uit de Vooruitstraat naar het busstation liep blies de zuidwestenwind met storm en regen je tegemoet.