02/03/2022
Soms kom je in Purmerend dingen tegen waarvan je denkt, hé wat leuk, dat wist ik niet. Regelmatig plaatsen we op deze site Terugblikken, verhalen over de stad en haar bewoners, door Piet Jonker, redacteur/fotograaf van weidevenner.nl. Deze keer: De Marktstuiver. Jan van Egmond, stadhouder van Holland, verleent op 21 april 1484 Purmerend marktrechten. Warenmarkt op het Marcktveld, nu Kaasmarkt, en daarna op de wallen langs de grachten, varkens op de Neckedijk en vee op de Ossemarckt, nu Koemarkt.
In 1984 viert de stad het vijfhonderdjarig bestaan van de markt. De viering wordt groots aangepakt met verschillende activiteiten. Graaf Jan van Egmond wordt samen met echtgenote Magdalena van Waardenburg feestelijk ingehaald, de binnenstad is versierd en een groot aantal Purmerenders loopt tijdens de feestdagen in historische kledij. De feestelijkheden worden officieel geopend door de commissaris van de Koningin R.J. de Wit. Het hele gebeuren kost natuurlijk een paar stuivers en om dat te financieren bedenkt de Stichting PM 500 een creatieve oplossing: verkoop van een Marktstuiver.
In een voorgaande viering in 1934 (450 jaar marktrechten) wordt Slot Purmersteijn nagebouwd op het Slotplein voor opvoering van het historische spel ‘Johan van Egmond’s Privilege’, wat duizenden bezoekers trekt, maar gezien de beperkte financiële middelen zit dat er bij de herdenking in 1984 helaas niet in. Wel zijn er wagenspelen op verschillende plekken in de stad. Autoliefhebbers kunnen terecht bij de Fiat-500 en Toppolino reünie en wie honger of dorst heeft, is welkom bij de Breugheldag op de Kaasmarkt of de kelnerrace op de Koemarkt. Op verschillende plaatsen in de stad zijn tentoonstellingen, folkloristische dansen, schaapscheerders en paardenactiviteiten. Hoogtepunt is de Allegorische optocht met een lengte van vijf kilometer en ruim tweeduizend deelnemers, waaronder vrijwel alle bewoners, jong en oud, uit de Hazepolder. Er komen tijdens de feesten naar schatting 50.000 bezoekers naar Purmerend, met toen nog 46.000 inwoners.
Marktstuiver cupro-nikkel, zilver en goud. Purmerend 1984.
Rijksmunt
Voor het slaan van de marktstuiver gaan Graaf Jan van Egmond (wethouder Thom Schreuder), burgemeester Van Burg, wethouder Beukenkamp (voorzitter PM 500), wethouder Jacobs, oud-raadslid Van der Land en stadsomroeper Muus Tromp op dinsdag 19 juni naar de Rijksmunt in Utrecht, waar Jan van Egmond de eerste munt slaat. De marktstuivers worden geslagen en verkocht in drie uitvoeringen, driehonderd goud, fl. 700,- per stuk, duizend zilver, fl. 75, – per stuk en vijfduizend cupro-nikkel, fl. 5,- per stuk. Een complete set gaat van de hand voor fl. 750,-. De driedelige set is het eerst uitverkocht. De zilveren stuiver uit 1434, met de Vlaamse- en Brabantse leeuw en aan de keerzijde het wapen van de Heren van Egmond, staat model voor deze jubileumuitgave.
Zevende plek
Mooie bijkomstigheid is dat in het feestjaar de veemarkt, na een tijdje gesloten te zijn geweest wegens mond en klauwzeer, weer wordt opengesteld. De sluiting heeft de gemeentelijke schatbeheerder toch even bijna honderdduizend gulden aan inkomstenderving gekost, maar in de eerste week na opening worden er alweer bijna vierduizend stuks vee aangevoerd, doen handelaren in de vele marktcafés goede zaken en komen duizenden bezoekers weer naar het handjeklap kijken. Purmerend staat dan op de zevende plek van veemarkten in Nederland.
Winst
De (cupra nikkelen) marktstuivers zijn af en toe nog te koop en de prijzen liggen op bijvoorbeeld Marktplaats rond de tien euro. Er kan niet mee betaald worden in Purmerend, maar wie in 1984 een stuiver kocht, heeft nu bij verkoop toch maar mooi een beleggingswinst van een paar honderd procent..
Allegorische optocht 1984
Allegorische optocht 1984
Is er nog iemand van het stichtingsbusttur die informatie heeft over het slaan van deze penning? Ik heb een messing exemplaar, zowel voor als keerzijde PURMEREND 1484 1984 {wapen} MARKTRECHTEN en zonder munt- en muntmeesterteken.