Terugblik: Geen pensioen voor busstation

07/12/2019

Soms kom je in Purmerend dingen tegen waarvan je denkt, hé wat leuk, dat wist ik niet. Piet Jonker, redacteur/fotograaf van weidevenner.nl, heeft een aantal ‘herinneringen’ opgeschreven in het boek Terugblik Purmerend, Verhalen over de stad en haar bewoners. Het boek is helaas uitverkocht, maar de komende tijd zal wekelijks een Terugblik op deze site te zien zijn. Deze keer het Tramstation.

Hoewel niet historisch was het oude busstation aan het Tramplein voor veel Purmerenders een beeldbepalend gebouw. Het heeft de pensioengerechtigde leeftijd net niet gehaald en is na 63 jaar trouwe dienst gesloopt. De kronkelbomen die in 1978 vanaf de Purmersteenweg zijn verplaatst naar de pannenkoek, het plantsoentje tussen voormalig restaurant Bellvue en het station waar ooit de Wilhelminaboom stond, zijn gekapt.

Reizigers konden tot ongeveer tweehonderd jaar geleden gebruik maken van de trekschuit. Een tocht van bijna vijf uur door de Amsterdamse trekvaart in een schuit getrokken door een jaagpaard op de walkant (vandaar Jaagweg). In1856 duurde de reis met het stoomschip Stad Amsterdam 75 minuten, inclusief schutten door de Willemssluis. Het vervoer ging steeds sneller, en op 13 december 1888 reed de eerste stoomtram tussen Amsterdam en Edam. Vijf jaar later werd de N.V. Tweede Noord-Hollandsche Tramweg Maatschappij (TNHT) opgericht en volgde de aanleg van een trambaan vanaf het Schouw naar Purmerend. De komst van de stoomtram betekende het einde van de stoombootdienst en dat zat een aantal Purmerenders niet lekker. Prompt werd de eigen stoombootmaatschappij ’Eensgezindheid’ opgericht die met meerdere schepen nog jaren dienst heeft gedaan.

Boemeltje van Purmerend

Aankomst eerste elektrische tram

Op 22 juni 1894 liep de hele stad uit om de stoomtram te begroeten. Het plan om de lijn naar Alkmaar door te trekken via de Koemarkt, Looiersplein en Overweersepolderdijk werd na veel protest van bewoners van tafel geveegd. De route ging uiteindelijk via de Kanaalschans en Kanaalkade, met station Du Nord, over de trambrug richting Beemster. Een kleine veertig jaar later was het Boemeltje van Purmerend verleden tijden en op 23 juni 1932 kwam de eerste elektrische tram aan op het Tramplein. Uiteindelijk moest ook de elektrische tram er aan geloven en op zondag 15 mei 1949, net na middernacht, vertrok de laatste tram naar Amsterdam. Om 06.00 uur, terwijl de meeste Purmerenders nog op één oor lagen, vertrok de allereerste Naco-bus naar Amsterdam met slechts één passagier. Voor de terugweg kochten acht reizigers een kaartje bij conductrice Alie van Leeuwen.

Bergmann
De trams werden uiteindelijk vervangen door bussen van de NACO (Nederlandse Auto Car Onderneming) en het tramstation werd gesloopt. Ervoor in de plaats kwam het gebouw dat in 2014 is gesloopt. Ouderen zullen het zich nog herinneren: een retourtje Amsterdam voor 95 cent en 5 cent extra voor ‘het bootje van Bergmann’, en altijd snel de bus uit en rennen, want anders was het bootje net weg of moest je bij slecht weer de hele tocht over het IJ buiten op het dek blijven staan. Sommigen vonden dat prettig, want binnen keek je vanaf je zitplaats op de waterlijn en bij slecht weer klotsten de golven tegen de ramen.

Tramplein

Parkeerprobleem   
Bij de bouw van het busstation in 1949 zagen enkele raadsleden daarbij grote problemen met parkeren. Bezoekers van de Amsterdamse Poort en Bellevue parkeerden de automobielen vaak op het Tramplein en dat zou volgens de raadsleden alleen maar erger worden. Ook moest er goed worden gekeken naar een voldoende afscheiding tussen station en woningen door aanleg van groen. Voor de bouw van het station werd een in de weg staande woning gesloopt en in het oude tramstation woonde nog een gezin, waarvoor eerst ander onderdak gezocht moest worden. Uiteindelijk ging het oude tramstation tegen de vlakte en bouwde de firma Groot (van de Weerwa)l een nieuw station naar een ontwerp van architect Jan Plas.

Blij
Woensdag 8 januari 1951, terwijl stratenmakers nog volop bezig waren, vond de officiële opening plaats. Burgemeester Kooiman en de voorzitter van de Kamer van Koophandel lieten beiden in hun toespraak doorschemeren dat ze het afschaffen van de tram eigenlijk niet zo nodig vonden, maar achteraf toch wel blij waren met de bus.

Januari 2014, 63 jaar later, werd begonnen aan een nieuw Tramplein en zorgden wethouder Hans Krieger en Avondzonbewoner Arie Leeuw voor de officiële opening.

Deel dit bericht:

Facebook

Twitter

Email

Linkedin