Terugblik: Café Big Bar 45 jaar geleden gesloopt

17/01/2020

V.l.n.r. Mevr. Oostwouder, kind, moeder Fien, hr. Oostwouder en Tonie Conijn

Soms kom je in Purmerend dingen tegen waarvan je denkt, hé wat leuk, dat wist ik niet. De komende tijd plaatsen we op deze site regelmatig een (bewerkt) artikel uit het boek Terugblikken, verhalen over de stad en haar bewoners, door Piet Jonker, redacteur/fotograaf van weidevenner.nl. Deze keer Café Big Bar.

Lang geleden is Purmerend nog een kleine stad met veel winkels, cafés en bedrijven, waarvan de meeste eigenaars/ondernemers bij de zaak wonen. Bijvoorbeeld de Willem Eggertstraat, tussen de Nieuwstraat (Ooievaarsplein) tot de Breedstraat. Het is een gezellige buurt met onder andere de cafés Switser, Molenaar, Dortmunder Quelle (Jaap Marees, waar de jeugd stiekem via de achterdeur een biertje gaat halen en een potje biljart speelt). Andere bekende zaken zijn kapper Zwart, ‘Buikie’ Baan, verenigingsgebouw De Ark, Greuter, die ook met een ijskar bij de Sluisbrug staat, en bakkertje Oud, wereldberoemd in Waterland om zijn eierkoeken. Dit historische deel van de stad wordt ingeruild voor een groot winkelcentrum en de bewoners moeten na vele protesten uiteindelijk vertrekken. Ook voor Klaas en Fien van der Velden is het inpakken en wegwezen.

Na het overlijden van zijn ouders gaat Klaas van der Velden ‘in de kost’ bij zijn tante Antje Kalf, eigenaresse van het bekende snoepwinkeltje op de hoek Koestraat/Kaatjessteeg. Een groot deel van de klanten van Antje zijn leerlingen van de scholen A en B aan de overkant, die er hun zakgeld uitgeven aan duimdrop, nogablokken, zoethout of zwart op wit. Klaas, getrouwd met Fien Kroon, is particulier chauffeur van de burgemeester en later automonteur bij Wiedijk, Zijp en Mul. In 1953 nemen Klaas en Fien café De Big aan de Willem Eggertstraat over van Siem de Wit. Deze verhuurt het café, dat lange tijd door de weeks ook als woonruimte wordt gebruikt, aan Wijnand Beuse, maar hij wil het pand eigenlijk liever verkopen. De familie Van der Velden verhuist van de Hugo de Grootstraat naar de binnenstad en begint het café dat nog alleen op dinsdag tijdens de markt open is.

Handjeklap op de varkensmarkt

Opa Wessels
De naam café De Big wordt veranderd in Big Bar, maar dat heeft niets te maken met de Engelse vertaling voor ‘grote bar’, want dat is juist niet het geval. De naam Big Bar verwijst naar de varkens (biggen) die op maandag worden gebracht voor de dinsdagmarkt. Na het lossen op het plein worden ze naar de Kaatjessteeg gedreven en in het achtergedeelte opgevangen door opa Wessels, die samen met zoon Jan de hokken, stro en voer voor de varkens verzorgt. Opa en Jan houden ook een oogje in het zeil bij de varkens die de nacht buiten moeten doorbrengen in de hokken op de markt. Soms komen de varkens een paar dagen eerder en het komt ook wel eens voor dat niet alle knorrende gasten tijdens de markt worden verkocht. Geen nood, want dan blijven ze gewoon een weekje bij de familie Van der Velden logeren tot de volgende markt.

Bevalling

Varkensmarkt op de Willem Eggertstraat. Rechts het Weeshuis, waag en de snoepwinkel van Greuter

Op een dag laat een logeervarken luidkeels weten dat ze moet bevallen en is er paniek alom. Niemand heeft ervaring met een varkensbevalling en ten einde raad wordt huisarts Barneveld gebeld. Voor hem is het ook geen alledaagse klus, maar uiteindelijk zorgt de dokter met advies en goede raad via de telefoon voor een probleemloze bevalling. Op maandag is het sjouwen geblazen, want dan worden de woonkamer en keuken leeggemaakt en gaan de meubels naar boven om beneden meer ruimte te hebben voor de dorstige veehandelaren. Traploper en koperen roeden gaan er ook uit, want in het halletje, staande op de trap, wordt door de klanten druk gebruik gemaakt van de telefoon. Daarna begint moeder Fien met het braden van een mega voorraad gehaktballen en het koken van een grote pan snert voor de hongerige varkenshandelaren. Naast eten, drinken en bijpraten worden in het café ook afspraken gemaakt met de veevervoerders die er voor zorgen dat de verkochte varkens bij de nieuwe eigenaren terecht komen.                                                                                                                    

Bijzondere lichaamsgeur
De Big Bar blijft lang een echt dinsdagcafé. De rest van de week wordt de kost verdiend met af en toe een auto repareren of verkopen, maar als de markt steeds vaker dicht gaat vanwege ziektes, oppert schoonzoon Piet Daman het idee om een grote bar te maken en ook in het weekend open te gaan. Er komt muziek in de zaak en hoogtepunt is tijdens de feestweek in1960 het optreden van Benny Mokum, ‘bekend van de Expo, radio en tv’. Er wordt hard gewerkt en ook voor de kinderen Nel, Tonnie en Marjan is er altijd wel wat te doen. De varkens (en handelaren) hebben een nogal bijzondere lichaamsgeur en om de zaak na de markt weer schoon en fris te krijgen, moet er behoorlijk worden gesopt. Alleen al het schoonmaken van de grote koperen spoelbak is een hele klus.

In 1974 wordt het pand gekocht door de gemeente en een jaar later, op 25 april, gaat de Big Bar tegen de vlakte. Op 4 augustus 1976 slaat burgemeester drs. J.A.C. van Burg de eerste paal voor het Willem Eggert City Centrum (WECC) en bezegeld daarmee het trieste lot van een groot deel van de historische binnenstad van Purmerend.

Deel dit bericht:

Facebook

Twitter

Email

Linkedin