Struikelstenen in de Hazepolder

04/10/2019

De Duitse kunstenaar Gunther Demnig plaatste op donderdag 3 oktober vier Stolpersteine (struikelstenen) in het trottoir voor de woning aan de Thorbeckekade 12. Op de stenen staan de namen van het joodse gezin Zwart, bestaande uit Jacob, echtgenote Jeanette Engelsman en zoon Juda. Zij zijn in 1942 naar Auschwitz gedeporteerd en daar vermoord. De broer van Jacob’s eerste vrouw, Abraham Cortissos, onderging een jaar later hetzelfde lot in Sobibor. Op de stenen van tien bij tien centimeter is in een messing plaatje de naam, geboortedatum, deportatiedatum en plaats en datum van overlijden gestanst.

De stenen zijn geplaatst in het trottoir voor de woning waarin de familie Zwart het laatst gewoond heeft. Na een toespraak door Klaas Kwadijk, samen met Yvette van Aurich initiatiefnemers, sprak de heer Nolte het Kaddisj (joods gebed) uit en legden leerlingen van vier scholen in het voortgezet onderwijs bloemen bij de stenen. Er was veel belangstelling en een grote regenboog straalde gedurende de ceremonie precies boven het huis.

Verboden voor Joden
Na afloop van de plechtigheid begaf het gezelschap zich naar restaurant Kriti, waar scholieren die aan het project hebben meegewerkt, met onder andere een interview met de heer Nolte, vertelden over hun kijk op de oorlog. Daarna nam Rudie Cortissos, nazaat van de familie Zwart, het woord in nota bene het pand waar de familie Zwart tijdens de oorlogsjaren elk dag het op last van de bezetter geplaatste bord ‘Verboden voor Joden’ voor het raam zag staan. Met een emotioneel verhaal vertelde de heer Cortissos nog altijd bezig te zijn met de oorlogsjaren, waarin hij bijna zijn hele familie heeft verloren, door voorlichting te geven op scholen.  Cortissos: “Het is voor mij nog alle dagen Anne Frank, maar ondanks de gruwelijkheden tijdens de oorlog gaat het leven door. Het is aan de jeugd om aan een toekomst te denken waarin dit niet meer zal gebeuren.”

Verzetsstrijders

De eerste struikelsteen in Purmerend werd gelegd op 24 februari 2015 bij De Rusthoeve ter nagedachtenis aan bewoonster Jeanette Elizabeth Heigmans, voormalig onderwijzeres. Zij woonde van 1937 tot 1942 in De Rusthoeve. Op 4 juni 1942 verhuisde ze gedwongen naar een ‘pension’ in Amsterdam. Negen maanden later werd ze via Westerbork gedeporteerd naar vernietigingskamp Sobibor in Polen en daar op 5 maart 1943 vermoord. Ook voor twee van de in Purmerend gefusilleerde verzetstrijders, waarvoor een monument is opgericht aan de Jaagweg in Purmerend, zijn struikelstenen geplaatst bij hun laatste woonadres in Amersfoort. Op 13 mei 2017 voor Jacob Pieter Schipper en op 25 september 2019 voor Klaas de Graaf.

Kijk voor meer foto’s van de verschillende locaties naar het webalbum.

 

1 comment

  1. Mohamad Gadi Soenarto schreef:

    Mooi gebaar, want dit mag nooit vergeten worden !
    In de jodenbuurt van Amsterdam vind je ze ook.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *