Olie op het water?

21/11/2012

Regelmatig komen er bij de milieu-inspectie van de gemeente Purmerend en bij het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier klachten binnen dat er een ‘olieachtig ‘ filmpje op het water drijft. Van de verontruste bewoner is dan de logische conclusie dat er waarschijnlijk een olielozing of een olielekkage heeft plaats gevonden van bootjes die in het water liggen. Deze klachten komen veel vanuit Weidevenne. Om te voorkomen dat mensen zich ongerust maken over dit verschijnsel volgt hieronder een korte uitleg hoe dit olielaagje nu precies ontstaat.

Kwel

IJzer geeft aan dat er veel kwel aanwezig is. Het ‘ijzer’ is vaak een verbinding met fosfaat. Ook is er vaak een ‘olie’ filmpje op het water zichtbaar wat gevormd wordt door bacteriën die het proces van binden van ijzer  met zuurstof en/of fosfaat begeleiden. Vooral als het water zeer zwak stroomt of stil staat is dit laagje aanwezig.

Kwel is het toestromen van grondwater naar de oppervlakte op lage plekken in het landschap.

In het veld waarneembaar door roestkleuring en op olie lijkende laagjes op het water. De oranje roestkleur is het gevolg van oxidatie (het in aanraking komen met zuurstof uit de lucht) van in het grondwater opgelost ijzer. De oliefilmpjes ontstaan door ijzerbacteriën die voor de oxidatie van ijzerionen tot ijzeroxiden zorgen.

Als gevolg van de hogere druk in een watervoerend pakket komt ondergronds grondwaterstroming op gang. Dit grondwater stroomt relatief langzaam, in grotere kwelsystemen met enkele meters per jaar. Het grondwater treedt uiteindelijk uit aan de oppervlakte (maaiveld). Grondwater van regionale oorsprong kan er tientallen tot honderden jaren over doen om als kwelwater het oppervlak te bereiken.

Kwelwater

Het kwelwater heeft door zijn reis in de ondergrond een andere samenstelling dan regenwater. In de ondergrond worden mineralen waaronder calcium, bicarbonaat en ijzer opgenomen.  Hiermee wordt het relatief kalkrijk, maar voedselarm grondwater. De plaatsen waar grondwater als kwel uittreedt zijn daardoor veelal natte plekken met een specifieke waterkwaliteit in de bovenste bodemlaag.

Geen reden dus om zich zorgen te maken. Het is een natuurlijk proces en geen milieudelict !

Met dank aan redactielid Frank Reijn voor de foto´s.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

De Weidevenner