13/08/2021
Tijdens de beginjaren van de 80-jarige oorlog werd Purmerend aangevallen door de Spanjaarden en werd er met spoed een aarden wal opgeworpen en een stadsgracht gegraven. Aan het einde van eerste pinksterdag in 1574 hadden de troepen van Alva groot verlies geleden, op tweede pinksterdag ging de strijd verder, maar werden de aanvallen afgeslagen. De Spaanse soldaten werden verdreven en de verdedigers van de Zaanstreek en Purmerend kregen een beloning: een extra pinksterdag, die tot op de dag van vandaag gevierd wordt. Jarenlang werd samen met de Zaankanters de 3e Pinksterdag gevierd. Na deze slag om Purmerend kreeg de stad het aanzien van een echte vestingstad.
Op 22 maart 1645 werd bij Octrooi der Staten van Holland en West-Friesland toestemming gegeven om de stad te vergroten. Deze uitbreiding omvatte een gebied, begrensd door de Weere, het Looiersplein, de Plantsoengracht en Nieuwstraat. In het Gemeentearchief staat te lezen dat er tevens werd toegestaan “de wallen af te breken en die te leggen waar het nodig zal zijn”
Afbeelding: Purmerend in 1650, plattegrond van de bekende kaartenmaker Frederick de Wit. De stad zal tot het begin van de twintigste eeuw niet groter worden dan hier afgebeeld.
Verbetering verdediging
De versterkingen op de Koemarkt en Koestraat werden gesloopt en een nieuwe Aarden Wal vanaf de Purmerpoort, langs de Plantsoengracht en de openbare begraafplaats opgeworpen. Door twee openingen “duikers” als het ware, stond de ringgracht in verbinding met een slootje ter plaatse van de steeg, de Oude Sluis” en een water, dat verliep ongeveer achter de huizen der tegenwoordige Nieuwe Gracht. Deze laatste duiker bevond zich naast de Amsterdamsche poort.
Om de stad doelmatiger te kunnen verdedigen, had men vijf bastions of bolwerken aangelegd. Deze vijfhoekige uitbouwen, op de plaats van het kerkhof, op den hoek der Nieuwe Gracht, het Schoolplein, aan de Zuidzijde van de latere sluis, waar vroeger de Noordermeelmolen stond en op het Looiersplein, waren met kanonnen versterkt. (bron: Purmerends Verleden)
De tocht duurt ca. 1½ uur, gids van dienst is Henk Berends. Deelname kost € 4,00. Start om 13.30 uur bij de VVV-museumwinkel, Peperstraat 35. Opgeven voor deze tocht uiterlijk vrijdagmiddag voor 15.30 uur bij de winkel. Telefoon 0299 207 022, of per mail via wandelingen@purmerendsmuseum.nl
