10/03/2016
‘Het gebroken ruitje in het gebouw van de duurzaamheid’. Dit is de titel van de presentatie van Stichting Klean (Klagen Loont Echt Absoluut Niet) op maandagavond 7 maart, waarvoor heel Purmerend was uitgenodigd. De kleine zaal van Theater de Purmaryn was gevuld met belangstellenden voor deze door de gemeente georganiseerde gratis lezing over duurzaamheid.
Zwerfie
Dirk Groot leidt de avond in: “Ik ben Dirk Groot en ik raap zwerfafval op. Drie jaar geleden ben ik daarmee begonnen. Ik kreeg een kind en al wandelend met de kinderwagen mopperde ik over al het zwerfafval op straat. Dat hielp niet. Ik begon foto’s te maken van het zwerfafval en hing een vuilniszak aan de kinderwagen. Ik ben nooit meer gestopt met rapen en ik word er zelfs blij van. Ik laat het op de sociale media zien door ’Zwerfies’ te plaatsen.” Een zwerfie is een foto van jezelf terwijl je zwerfafval opraapt. Dirk raapt voor zijn ontspanning zwerfafval met als credo: “Ik raap niet de troep van een ander maar voor een ander.”
Klein beginnen
Peter Smith, de maker van de wereldbol van plastic afval en de plastic Madonna,• neemt het stokje van Dirk over en vertelt over het ontstaan van Stichting Klean. Dat klagen niet loont, was de ontdekking die hem in beweging deed komen. En het gezegde: ‘Een druppel op een gloeiende plaat’, mag van hem echt verdwijnen. Het tegendeel is namelijk waar; zelfs de kleinste actie is nooit te klein om het verschil te maken.”
Met voorbeelden illustreert Peter dat mensen bereid zijn om een stap te zetten als het voor een groter doel is, zoals het voorkomen en terugdringen van plastic in de voedselketen. Een stuk zwerfafval per dag rapen en iets kleins ontaardt in iets groots. Het begint in de eigen kring en breidt zich uit naar daarbuiten.
Schaamte
In het begin schaamde Peter zich om het vuil op te rapen en deed hij dit zo onopvallend mogelijk. Vreemd, want je doet iets goed en je schaamt je ervoor. De redenen volgens Peter: “Omdat ik het nooit iemand zie doen en omdat het niet mijn probleem is. Zwerfafval laten liggen is normaal gedrag. “Nu”, zegt Peter terwijl hij zijn knalgele schoenen laat zien, “doe ik het juist zo opvallend mogelijk. Als meer mensen gaan rapen, wordt het normaal gedrag en juist raar als je het niet opraapt.”
Het gebroken ruitje
Dirk Groot: ”Ik zie zwerfafval als het gebroken ruitje van de duurzaamheid. Wordt een gebroken ruitje niet gemaakt dan vervalt snel het hele gebouw en daarna de buurt. Als we toestaan dat onze omgeving als vuilnisbak wordt gebruikt, hoe kunnen we dan de echte grote problemen en uitdagingen op dit gebied aan?”
Peter wijst op het ontstaan van de wegwerpmaatschappij in de jaren vijftig. Hij benoemt de enorme kracht van de mensheid die in circa zestig jaar de wereld vervuilde met een gigantische berg plastic afval. Peter geeft aan dat het afval niet weg is, zoals het woord wegwerp suggereert, maar half weg. Hij heeft het dan over de ’plastic soep’ in de oceanen en de vervuilde Mount Everest. Ook over het plastic dat al in ons voedsel zit, bijvoorbeeld in vis en gevogelte. De eerder genoemde enorme kracht van de mensheid moet worden ingezet om het plastic in de wereld op te ruimen! Tijd voor actie!
Sfeer
Er klonk tijdens de inleiding van Dirk Groot en het verhaal van Peter Smith meerdere malen applaus vanuit de zaal en het publiek deed actief mee met de opdrachtjes. De aandachtig luisterende toehoorders waren op een aantal momenten muisstil. Bijvoorbeeld toen de toen al ernstig zieke, in 2014 overleden Wubbo Ockels, in een filmfragment zijn liefde voor de aarde deelde. Of bij de beelden van de ernstig vervuilde Stille Oceaan, waar de albatrossen hun kuikens plastic te eten geven. En dichterbij, bij het zien van de vervuilde noordoever van het IJ of het vele plastic dat wappert aan de bomen aan de oever van de Maas.
Peter en Dirk gaven een dynamische en interactieve uitleg en zette hun visie op onder andere zwerfafval rapen duidelijk neer: “Klagen helpt niet, in actie komen maakt het verschil.” In Purmerend zijn op dit moment diverse groepen en personen die zwerfafval rapen in navolging van onder andere Dirk Groot en Peter Smith.
Schoolproject
Stichting Klean verzorgt gastlessen en lezingen, zowel in het lager als het middelbaar onderwijs, over het op een eenvoudige manier voorkomen en tegengaan van zwerfafval en het duurzame affect daarvan.
De leerlingen van klas G1C, van het Gaudi College zitten ook in de zaal. Docent Anneke Hoeksema vertelt: “Dit is de start van een project over afval. De leerlingen gaan in dit traject ook de milieustraat bezoeken en maken een kunstwerk van zwerfafval.”
Na afloop van de presentatie bedankte wethouder Mario Hegger beide heren voor de presentatie en het delen van hun visie.
Meer informatie:
Informatie Dirk Groot: stichtingklean.nl/van-irritatie-naar-geluk/
Informatie Peter Smith: https://plasticmadonna.com/nl/ik-ben-klean-6/
Informatie lezing: http://www.stichtingklean.nl/het-gebroken-ruitje-in-het-gebouw-van-de-duurzaamheid/
Door: Jannie van der Ploeg
